Biznesplan to narzędzie kluczowe dla każdej firmy, niezależnie od wielkości czy etapu jej działalności. Opracowanie skutecznego biznesplanu może wydawać się trudne, ale jest to proces, który może być podzielony na kilka kluczowych kroków. Właściwe wykonanie każdego z nich może przyczynić się do powodzenia biznesu.
Biznesplan to drogowskaz, który pokieruje firmę na drodze do osiągnięcia sukcesu. Niezależnie czy dopiero planujesz założenie działalności gospodarczej czy też zaczynasz nowy projekt w ramach już działającej firmy. Przygotowanie skutecznego biznesplanu wymaga konkretnej wiedzy, a czasem również doświadczenia. Przeczytaj mój artykuł aby zwiększyć swoje szanse na sukces.
Jeżeli chcesz opracować naprawdę skuteczny biznesplan, odpowiedz sobie na początku na najważniejsze pytanie. Kim jest odbiorca biznesplanu? Czy celem opracowania dokumentu jest najdokładniejsze zaplanowanie rozwoju firmy, opracowanie mapy drogowej dla siebie czy też może chodzi o przekonanie do projektu inwestora, bank czy urząd przyznający dotacje?
To istotne zagadnienie, bo w zależności od celu biznesplanu, inaczej podejdziesz do jego tworzenia. Jeśli zależy Ci przede wszystkim na przekonaniu do zaangażowania w projekt podmiotu trzeciego, warto napisać biznesplan podkreślając walory przedsięwzięcia. Natomiast, kiedy tworzysz biznesplan dla siebie, warto obiektywnie podejść do słabych stron, zagrożeń, analiz rynku, konkurencji czy przede wszystkim projekcji finansowych. Im więcej zidentyfikujesz zagrożeń na tym etapie tym większa szansa, że zdołasz im zapobiec.
Jeżeli w wyniku sporządzenia biznesplanu okaże się, że projekt nie jest tak przyszłościowy jak wcześniej Ci się zdawało, to lepiej jeśli okaże się to już na tym etapie niż gdy zaczniesz inwestować. To jeden z powodów, dla których warto rozważyć stworzenie biznesplanu.
Inny ważny powód, dla którego warto przelać pomysł na biznes na papier to przekonanie do przedsięwzięcia odbiorców. To szczególnie ważne, kiedy Twój projekt to potencjalny przedmiot finansowania zewnętrznego. W takich przypadkach rekomenduję powierzenie realizacji biznes planu doświadczonym profesjonalistom. Znasz powiedzenie, że pierwsze wrażenie robi się tylko raz? Szkoda by było wyjść na nieprzygotowanego w rozmowie z inwestorem czy bankiem. A gdy chodzi o dotację, kolejnej szansy może po prostu nie być.
Poniżej znajdziesz elementy, które powinien zawierać biznesplan. Pamiętaj, że nie jest to wyczerpujące wyliczenie, a jedynie wskazanie niezbędnych elementów.
Streszczenie przedsięwzięcia pozwala czytelnikowi zrozumieć podstawy biznesu w krótkim, zwięzłym formacie. Powinno zawierać informacje o firmie, misji, wizji, produkcie lub usłudze, a także podstawowe informacje finansowe. Już w tym miejscu można też zaprezentować krótkoterminowe i długoterminowe cele przedsiębiorstwa.
Zawiera bardziej szczegółową charakterystykę planowanego przedsięwzięcia. A w szczególności informacje na temat historii firmy, lokalizacji i zasiegu działania, właścicieli, a także ogólne informacje o produkcie lub usłudze, którym firma handluje. Ten dział powinien również opisywać, jakie są inne kluczowe (dla konkretnej działalności gospodarczej) aspekty biznesu. Ten rozdział może wyglądać bardzo różnie, gdyż z prowadzeniem danej działalności gospodarczej wiążą się indywidualne okoliczności i trudno wskazać tu jeden właściwy schemat pasujący do wszystkich. Sporo zależy także od wielkości planowanej firmy.
Ten dział powinien zawierać informacje na temat struktury organizacyjnej firmy, profilów kluczowych członków zespołu (w tym ich kwalifikacje i doświadczenie), a także podstawowe informacje na temat zarządzania firmą. Można też wskazać listę potencjalnych dostawców czy głównych odbiorców oferowanych produktów (potencjalnych odbiorców oferowanych produktów). Czasem wskazuje się tu także planowane źródła finansowania inwestycji (oprócz opisu w części finansowej).
Opis oferowanych produktów. Należy szczegółowo opisać, co firma oferuje, jakie są korzyści dla klienta, a także informacje na temat praw własności intelektualnej, patentów, czy badań i rozwoju produktu - jeśli dotyczy.
W każdym biznesplanie należy przedstawić analizę możliwości rynkowych opartą o twarde dane rynkowe. Powinny one wskazywać trendy, ewentualną sezonowość, elementy istotnie wpływające na branżę i biznes. Przyszły przedsiębiorca powinien być w stanie ocenić opłacalność planowanego przedsięwzięcia w perspektywie minimum kilku lat do przodu, a w tym pomaga analiza rynku.
Jej zadaniem jest zidentyfikowanie głównych konkurentów na rynku, zrozumienie ich strategii, produktów, mocnych i słabych stron, a także unikalnych cech, które mogą wpłynąć na Twoją pozycję na rynku. To bardzo ważna część każdego biznesplanu. Nawet jeżeli na pierwszy rzut oka wydaje Ci się, że nie masz konkurencji, pomyśl o konkurentach pośrednich. To podmioty, które już dziś zaspokajają podobną lub tę samą potrzebę Klientów, ale w inny sposób.
W tym rozdziale powinny znaleźć się informacje na temat strategii marketingowej firmy, planów sprzedaży, jak również informacje na temat cen, promocji, dystrybucji i obsługi klienta. Warto wskazać kto i dlaczego będzie odpowiedzialny za realizację planu sprzedażowego. Należy pamiętać, że sprzedaż to najważniejszy aspekt każdego biznesu. Dlatego biznes plan powinien opisywać tę część działalności w sposób przejrzysty i konkretny. Strategia marketingowa powinna zawierać możliwie szczegółowy opis działań wraz z uzasadnieniem oraz pomiaru ich skuteczności.
Inaczej analiza finansowa. Zawiera prognozy finansowe, budżet, analizę punktu rentowności, a także informacje na temat źródeł finansowania. Zazwyczaj przybiera formę elementów takich jak: bilans, rachunek zysków i strat, rachunek przepływu gotówki (cashflow, rachunek przepływów pieniężnych), analiza wrażliwości oraz wskaźniki efektywności inwestycji takie jak IRR czy NPV.
Będzie ona wymagała przeprowadzenia badań na temat potencjalnych klientów i konkurencji. Zrozumienie, kto jest Twoim docelowym klientem, jakie są jego potrzeby i oczekiwania, jest kluczowe dla sukcesu Twojego biznesu.
Narzędzia takie jak ankiety, wywiady czy analiza danych z mediów społecznościowych mogą być pomocne w uzyskaniu tych informacji.
Możesz skorzystać z ogólnodostępnych źródeł (np. Internet). Pamiętaj jednak aby dane te były wiarygodne. Polecam np. dane GUS. Ponadto, część przedsiębiorców wykorzystuje płatne raporty branżowe. Ich cena zazwyczaj zaczyna się od 10 tys. zł netto.
Analiza konkurencji powinna obejmować zrozumienie, jakie produkty lub usługi oferują konkurenci, jakie są ich ceny, jakie strategie marketingowe stosują. Rozważ rozmowę z klientami Twoich konkurentów czy realizację tzw. "anonimowego klienta". Możesz też ograniczyć się do zebrania ogólnodostępnych danych z Internetu (strona internetowa konkurenta, ogólnodostępne opinie nt. jakości usług, itp.).
SWOT to narzędzie, które pomoże Ci zrozumieć, jakie są Twoje mocne strony, słabe strony, szanse i zagrożenia. Mocne i słabe strony to aspekty wewnętrzne Twojego biznesu, nad którymi masz kontrolę. Są to na przykład umiejętności Twojego zespołu, technologia, którą posiadasz, czy procesy, które masz zaimplementowane.
Szanse i zagrożenia to zewnętrzne i mogą obejmować aspekty takie jak np. trendy rynkowe, sytuacja gospodarcza, czy działania konkurencji.
Wykonanie analizy SWOT jest proste, jeśli dysponujesz już analizą konkurencji i analizą rynku.
Ważne jest, aby Twoje prognozy były realistyczne i oparte na solidnych danych. Możesz korzystać z narzędzi takich jak Excel lub specjalistyczne oprogramowanie do zarządzania finansami, aby pomóc sobie w tworzeniu tych prognoz. Pamiętaj, aby uwzględniać wszystkie potencjalne koszty, jakie może ponieść Twoja firma, a także realistycznie szacować przyszłe przychody. Jeżeli nie jesteś analitykiem finansowym, a chcesz dysponować modelem finansowym w profesjonalnym wydaniu, wesprzyj się wsparciem specjalistów.
Biznesplan to żywy dokument. Powinien być aktualizowany i dostosowywany w miarę jak Twoja firma się rozwija. Skuteczny biznesplan to taki, który jest dobrze przemyślany, oparty na solidnych danych i który realistycznie odzwierciedla Twój biznes i rynek, na którym działasz. To narzędzie, które może przyczynić się do sukcesu Twojego biznesu.
Sporządzenie profesjonalnego biznesplanu to długotrwały okres. Wszystko zależy tu od potrzeb Twoich lub innych czytelników finalnego opracowania. Zacznij od ustalenia tych potrzeb. Wówczas będziesz wiedzieć czy wystarczy Ci biznes plan rozpisany na jednej stronie (tzw. business model canvas) czy raczej dokument o objętości 100+ stron. W razie wątpliwości, napisz do nas.
